Xác định công tác hòa giải ở cơ sở là một trong những nhiệm vụ trọng tâm góp phần đảm bảo sự ổn định về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở địa phương, trong10 năm qua, các cấp, các ngành trên địa bàn thị xã đã quan tâm, chỉ đạo và triển khai thực hiện nghiêm các quy định về hòa giải, góp phần giải quyết trực tiếp những tranh chấp nhỏ trong nhân dân, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, góp phần hạn chế đơn, thư khiếu nại vượt cấp trong Nhân dân.
Nhằm nâng cao chất lượng hoạt động hòa giải ở cơ sở, góp phần nâng cao nhận thức và giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; trong 10 năm qua, Ủy ban nhân dân thị xã đã xây dựng và ban hành Kế hoạch, các văn bản chỉ đạo để tổ chức thực hiện các nội dung của Luật. Công tác phối hợp giữa cơ quan Tư pháp và Mặt trận Tổ quốc về tăng cường công tác hòa giải ở cơ sở đã đạt được những kết quả thiết thực. Phòng Tư pháp thị xã luôn phối hợp chặt chẽ với Ủy ban MTTQVN thị xã trong việc chỉ đạo, hướng dẫn công chức Tư pháp - Hộ tịch xã, phường phối hợp với Ủy ban MTTQ xã, phường tiến hành rà soát, đánh giá về tổ chức và hoạt động của các tổ hòa giải; đánh giá kết quả hoạt động của từng tổ, qua đó nhằm kiến nghị với Chủ tịch UBND xã, phường xem xét, quyết định củng cố, kiện toàn đối với các tổ hòa giải hoạt động yếu kém; đồng thời đề nghị cấp kinh phí cho các tổ hòa giải hoạt động; cung cấp tài liệu, văn bản pháp luật cho các tổ hòa giải ở khu dân cư.

Số tổ hòa giải và hòa giải viên được kiện toàn thường xuyên, tăng cả về số lượng và chất lượng, bảo đảm đúng theo quy định của Luật Hòa giải ở cơ sở. Hòa giải viên là những người có phẩm chất đạo đức tốt, uy tín, tự nguyện tham gia công tác hòa giải, đồng thời luôn nêu cao ý thức, trách nhiệm, tích cực nghiên cứu, tìm hiểu quy định pháp luật có liên quan đến công tác hòa giải, kỹ năng hòa giải để thực hiện công tác hòa giải ngày một tốt hơn. Số lượng vụ việc mâu thuẩn của những năm sau giảm so với những năm trước và kết quả hòa giải tỷ lệ hòa giải thành cũng luôn đạt tỉ lệ cao. Cụ thể, từ năm 2014 đến nay các tổ hòa giải đã thụ lý và tiến hành hòa giải 694 vụ việc, trong đó đã hòa giải thành là 623 vụ, chiếm tỷ lệ 89,76%).

Ngoài ra, hằng năm, UBND thị xã phối hợp với Sở Tư pháp, Trung tâm Bồi dưỡng chính trị thị xã tổ chức bồi dưỡng kiến thức, nghiệp vụ cho Hòa giải viên, tuyên truyền viên cơ sở; Ban Thường trực Ủy ban MTTQ thị xã khi tổ chức lớp tập huấn công tác Mặt trận cơ sở, đều lồng ghép tập huấn cho các tổ hòa giải ở cơ sở.

Có thể nói, hoạt động hòa giải ở cơ sở trên địa bàn thị xã đã đi vào nề nếp, thống nhất, hiệu quả và ngày càng khẳng định được vị trí, vai trò trong đời sống xã hội. Thông qua công tác hòa giải ở cơ sở, những tranh chấp mới phát sinh đã được giải quyết kịp thời, hạn chế tình trạng tranh chấp kéo dài hoặc khiếu kiện ra cơ quan nhà nước, khiếu kiện vượt cấp. Bên cạnh đó, hoạt động hòa giải ở cơ sở còn góp phần nâng cao hiệu quả của công tác phổ biến giáo dục pháp luật, ý thức chấp hành pháp luật của cộng đồng dân cư, từ đó giúp giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, xây dựng khối đại đoàn kết cộng đồng bền vững.
   Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được thì việc triển khai thực hiện Luật hòa giải ở cơ sở trên địa bàn thị xã trong thời gian qua cũng còn những khó khăn, hạn chế như công tác phối hợp giữa cơ quan Tư pháp, công chức Tư pháp – Hộ tịch xã, phường với Ủy ban MTTQVN các cấp về công tác hòa giải ở cơ sở chưa được chủ động, thường xuyên; Một số UBND xã, phường chưa nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của công tác hòa giải nên thiếu sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất cho công tác hòa giải. Một số tổ hòa giải tuy đã được củng cố, kiện toàn nhưng chưa duy trì chế độ sinh hoạt để thảo luận và quyết định nội dung phương thức hoạt động của tổ hòa giải, chủ yếu tập trung công tác hòa giải khi có vụ việc nên kết quả có phần còn hạn chế; trình độ hiểu biết pháp luật của một số hòa giải viên, nhất là tại các xã còn hạn chế. Hằng năm, số lượng hòa giải viên ở cơ sở được đề nghị khen thưởng về công tác hòa giải ở địa phương còn ít, hình thức khen thưởng để tôn vinh các hòa giải viên thực sự có đóng góp cho công tác hòa giải ở cơ sở chưa nhiều nên chưa thực sự động viên, khuyến khích tinh thần, nhiệt huyết tham gia hoạt động hòa giải ở cơ sở của hòa giải viên.

Nhằm tiếp tục phát huy hiệu quả hoạt động hòa giải ở cơ sở trong thời gian tới, thị xã đã xác định cần thực hiện tốt một số giải pháp như tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, quán triệt đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước để không ngừng nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và mọi tầng lớp Nhân dân đối với vị trí, vai trò của công tác hòa giải ở cơ sở. Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy đảng, chính quyền đối với công tác hòa giải. Động viên, khuyến khích thành viên tổ hòa giải tích cực hoạt động tham gia hòa giải các mâu thuẫn ngay từ cơ sở, giải quyết kịp thời những khiếu kiện và những bức xúc trong đời sống nhân dân theo đúng quy định của pháp luật. Thường xuyên tổ chức tập huấn và bồi dưỡng kiến thức pháp luật, hướng dẫn công tác hòa giải ở cơ sở, theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện công tác hòa giải; rà soát, củng cố, kiện toàn đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở. Kết hợp chặt chẽ công tác hòa giải ở cơ sở với hoàn thiện quy chế dân chủ ở cơ sở; cuộc vận động xây dựng nông thôn mới và thực hiện chuẩn tiếp cận pháp luật ở cơ sở. Việc thực hiện tốt các giải pháp trên sẽ là cơ sở quan trọng để góp phần đảm bảo tình hình an ninh trật tự ở địa phương, hạn chế các vụ việc tiêu cực và các xích mích trong cộng đồng dân cư./.  Thực hiện: (Minh Nguyên)