Nhằm đánh giá việc thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và hòa giải ở cơ sở trên địa bàn thị xã Ayun Pa trong giai đoạn từ năm 2021 đến năm 2022, qua đó đánh giá những mặt đạt được, những tồn tại, hạn chế trong quá trình thực hiện và đề xuất, kiến nghị đối với các cơ quan có liên quan xem xét. Vừa qua, Ban Pháp chế HĐND thị xã Ayun Pa đã tổ chức giám sát trực tiếp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và hòa giải ở cơ sở trên địa bàn thị xã tại Phòng Tư pháp thị xã và Ủy ban nhân dân các xã, phường.
Theo kết quả đánh giá của Đoàn giám sát, trong thời gian qua công tác phổ biến giáo dục pháp luật và hòa giải ở cơ sở trên địa bàn thị xã đã được cấp ủy, chính quyền các cấp quan tâm chỉ đạo, thực hiện. Trong đó, Phòng Tư pháp thị xã đã tham mưu Ủy ban nhân dân thị xã ban hành kế hoạch và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn triển khai tổ chức thực hiện, đảm bảo thời gian quy định. Căn cứ các văn bản hướng dẫn, chương trình, kế hoạch phối hợp của cấp có thẩm quyền, Phòng Tư pháp đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị, đoàn thể có liên quan tổ chức ký kết chương trình phối hợp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và hòa giải ở cơ sở trên địa bàn thị xã. Trên cơ sở các văn bản chỉ đạo của Ủy ban nhân dân thị xã, Ủy ban nhân dân các xã, phường đã kịp thời ban hành kế hoạch, các văn bản triển khai thực hiện, qua đó tạo sự thống nhất, đồng bộ trong quá trình triển khai công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở trên địa bàn.

Đối với công tác phổ biến giáo dục pháp luật, Phòng Tư pháp đã thường xuyên tổ chức rà soát, kiện toàn đội ngũ báo cáo viên pháp luật cấp huyện và tuyên truyền viên pháp luật đảm bảo theo quy định. Tính đến ngày 31/12/2022, trên địa bàn thị xã có 24 báo cáo viên pháp luật cấp huyện và 164 tuyên truyền viên pháp luật cấp xã. Phòng Tư pháp thị xã cũng đã tham mưu Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật thị xã tổ chức các hội nghị phổ biến, giáo dục pháp luật cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, đồng thời hướng dẫn Ủy ban nhân dân các xã, phường tổ chức tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật mới, các văn bản liên quan đến quyền và lợi ích của công dân cho đội ngũ tuyên truyền viên, bằng nhiều hình thức. Ngoài ra, nhằm nâng cao năng lực hoạt động cho đội ngũ cán bộ làm công tác phổ biến giáo dục pháp luật, hằng năm Phòng Tư pháp đã phối hợp với Sở Tư pháp tỉnh, Trung tâm chính trị thị xã, Hội Liên hiệp Phụ nữ thị xã tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ phổ biến giáo dục pháp luật cho tuyên truyền viên pháp luật cấp xã. Đối với việc tổ chức Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, hằng năm Phòng Tư pháp đã tham mưu Ủy ban nhân dân thị xã, Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật thị xã ban hành văn bản hướng dẫn triển khai hưởng ứng, đồng thời hướng dẫn các cơ quan, đơn vị và Ủy ban nhân dân các xã, phường tổ chức hưởng ứng Ngày Pháp luật bằng các hình thức thiết thực, phù hợp và đúng theo quy định của Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật.
Xác định công tác hòa giải ở cơ sở là một trong những nhiệm vụ trọng tâm góp phần đảm bảo sự ổn định về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở địa phương, trong thời gian qua Phòng Tư pháp thị xã đã thường xuyên hướng dẫn Ủy ban nhân dân các xã, phường trong triển khai thực hiện công tác hòa giải ở cơ sở. Ủy ban nhân dân các xã, phường đã phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp tăng cường đôn đốc, theo dõi, hướng dẫn Ban công tác Mặt trận các thôn, tổ dân phố và các tổ hòa giải nêu cao tinh thần trách nhiệm trong hoạt động hòa giải ở cơ sở; thường xuyên rà soát, thống kê biến động ở các tổ hòa giải, củng cố, kiện toàn về tổ chức hoạt động của tổ hòa giải; nắm bắt những thuận lợi, khó khăn, vướng mắc để đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết; tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của hòa giải viên, động viên nhân dân tích cực tham gia xây dựng, củng cố tổ chức và hoạt động của các tổ hòa giải ở cơ sở, gắn hoạt động hòa giải với việc xây dựng và thực hiện các cuộc vận động, phong trào ở địa phương. Tính đến ngày 31/12/2022, trên địa bàn thị xã có 49 tổ hòa giải/49 thôn, tổ dân phố với 303 hòa giải viên. Số lượng thành viên mỗi tổ hòa giải có từ 05 đến 09 người và đảm bảo theo quy định; hòa giải viên tham gia các tổ hòa giải là những người có phẩm chất đạo đức, có uy tín trong nhân dân, có tinh thần trách nhiệm, tự nguyện tham gia công tác hòa giải. Từ năm 2021 đến năm 2022, các tổ hòa giải, hòa giải viên trên địa bàn thị xã đã thụ lý và tiến hành hòa giải 117 vụ việc, trong đó hòa giải thành 103 vụ, đạt tỷ lệ 88%. Số vụ việc hòa giải ở cơ sở thường tập trung chủ yếu vào các lĩnh vực như đất đai, dân sự, hôn nhân và gia đình, tranh chấp nhỏ trong sinh hoạt cộng đồng.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, Đoàn giám sát cũng đã nêu rõ những khó khăn, tồn tại, hạn chế trong công tác phổ biến giáo dục pháp luật và hòa giải ở cơ sở địa bàn thị xã. Theo đó, công tác phối hợp trong tuyên truyền phổ biến pháp luật tại một số xã, phường có lúc chưa được thường xuyên, chưa phát huy được sức mạnh của toàn xã hội vào công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, hòa giải ở cơ sở. Chất lượng, hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ở một số lĩnh vực chưa cao. Việc tổ chức các hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua các hội thi, cuộc thi tìm hiểu pháp luật còn ít, chưa thu hút được sự quan tâm của Nhân dân. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, hòa giải ở cơ sở chưa thường xuyên. Kinh phí, cơ sở vật chất, phương tiện làm việc phục vụ cho công tác phổ biến giáo dục pháp luật còn chưa đáp ứng yêu cầu. Số lượng hòa giải viên ở cơ sở được đề nghị khen thưởng còn ít, hình thức khen thưởng chưa nhiều. Công tác xã hội hóa để thực hiện nhiệm vụ phổ biến giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở chưa được triển khai rộng rãi, chưa thu hút được nguồn lực tham gia hỗ trợ, tài trợ.

Qua kết quả giám sát tại Phòng Tư pháp thị xã và Ủy ban nhân dân các xã, phường, Ban Pháp chế HĐND thị xã đã kiến nghị, đề xuất các cơ quan có thẩm quyền trong thời gian tiếp tục tăng cường biên soạn, in ấn tài liệu tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật cấp phát cho cơ sở. Quan tâm hỗ trợ kinh phí, đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở. Tăng cường công tác phổ biến giáo dục pháp luật; tập trung quan tâm đến nội dung, hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật cho một số đối tượng đặc thù; nâng cao hiệu quả công tác giáo dục pháp luật trong các trường học cho học sinh. Thường xuyên tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật và kỹ năng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ chuyên trách, báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật và hòa giải viên ở cơ sở. Đối với các xã, phường cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật và hòa giải ở cơ sở; phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp thường xuyên rà soát, củng cố, kiện toàn đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở, đảm bảo tiêu chuẩn, thành phần, số lượng theo quy định; thường xuyên đổi mới, đa dạng hóa nội dung, hình thức phổ biến giáo dục pháp luật, bảo đảm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ngày càng đi vào trọng tâm, trọng điểm, thống nhất và hiệu quả; quan tâm bố trí kinh phí cho hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật và hòa giải ở cơ sở trên địa bàn, từng bước đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, tạo động lực, động viên để đội ngũ tuyên truyền viên, hòa giải viên thực hiện nhiệm vụ; huy động cả hệ thống chính trị, cộng đồng dân cư, doanh nghiệp đóng trên địa bàn tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở…
           
Hoạt động giám sát của Ban Pháp chế HĐND thị xã về công tác phổ biến giáo dục pháp luật và hòa giải ở cơ sở trên địa bàn thị xã nhằm đánh giá những kết quả đạt được cũng như những tồn tại, hạn chế, khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện; xác định rõ trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị, Ủy ban nhân dân các xã, phường, đồng thời kiến nghị, đề xuất với cơ quan có thẩm quyền những giải pháp để thực hiện hiệu quả công tác phổ biến giáo dục pháp luật và hòa giải ở cơ sở trên địa bàn thị xã Ayun Pa trong thời gian tới./. (Tổng hợp: Thanh Duy)